جوشکاری تیگ چیست؟
جوشکاری تیگ چیست؟
جوشکاری تیگ از روش‌های اتصال‌دهی فلزات است که معمولا برای قطعات با ضخامت کم، کاربرد دارد. در واقع فرایند جوشکاری، به عنوان یکی از انواع اتصالات دائم و با ضریب اطمینان و طول عمر بالا، در صنعت کاربرد گسترده‌ای دارد.
انواع روش های جوشکاری، هرکدام برای شرایط، قطعات و کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند و اصول و قوانین مخصوص به خود را دارند.
در این مطلب قصد داریم تا به معرفی جوشکاری تیگ، به عنوان یکی از انواع فرایندهای پرکاربرد در صنعت بپردازیم. شما تا پایان این مقاله در رابطه با این نوع جوشکاری، نحوه انجام، عوامل موثر بر کیفیت، کاربرد، دستگاه و تجهیزات جوشکاری تیگ و بسیاری موارد دیگر اطلاعات جامعی را کسب خواهید نمود. با ما همراه باشید.
جوشکاری تیگ چیست؟
جوشکاری تیگ (TIG) مخفف عبارت انگلیسی Tungsten Inert Gas است و از انواع جوشکاری قوس الکتریکی محسوب می‌شود.
براساس نام‌گذاری انجمن جوشکاری آمریکا، AWS، این فرایند با نام جوشکاری GTAW نیز کاربرد دارد. در این فرایند، از یک الکترود غیر مصرفی از جنس تنگستن یا آلیاژهای آن، برای انتقال جریان الکتریسیته بین قطعه کار و الکترود و ایجاد قوس الکتریکی، استفاده می‌شود.
در جوشکاری TIG، حوضچه مذاب کاملا قابل مشاهده است و احتمال اکسید شدن منطقه تحت حرارت و حتی الکترود، وجود دارد. بنابراین به منظور حفاظت از حوضچه مذاب در مقابل عناصر اکسیدکننده و مخرب اتمسفر، از گازهای خنثی استفاده می‌شود.
متداول‌ترین گاز خنثی مورد استفاده در این روش جوشکاری، آرگون است. به همین دلیل، به آن جوشکاری آرگون نیز گفته می‌شود.
جوشکاری تیگ آرگون به هر دو صورت با فلز پرکننده (سیم جوش) و یا بدون فلز پرکننده قابل انجام شدن است. این روش برای انواع فلزات آهنی و غیرآهنی در محدوده گسترده‌ای از ضخامت‌ها کاربرد دارد.
جوش آرگون به دلیل مزایای بسیاری که دارد مانندکیفیت جوشکاری بالا، ایجاد جوش تمیز و ظریف و امکان جوش دادن ورق‌های نازک، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.
گاز خنثی مورد استفاده در جوشکاری تیگ
در حین انجام فرایند جوشکاری تیگ، برخی از گازهای محافظ که گاز خنثی هستند، هوا را از ناحیه جوشکاری دور کرده و با این کار هم از اکسیدشدن الکترود و هم منطقه جوش محافظت می‌کنند. علاوه‌براین، عبور این گاز از داخل تورچ باعث خنک شدن آن می‌شود.
برخلاف تصور بسیاری افراد که فکر می‌کنند تنها گاز مورد استفاده در جوشکاری تیگ، آرگون است، اما باید گفت که گازهای دیگری نیز در این فرایند کاربرد دارند. ازجمله این گازها می‌توان به هلیوم، نیتروژن و یا ترکیبی از آن‌ها اشاره کرد.
یکی از ترکیبات گازی پرکاربرد در این نوع جوشکاری، مخلوط گاز هلیوم و آرگون است. از مزایای استفاده از هلیوم در این فرایند عبارتند از:
- باعث افزایش توان قوس شده و به همین دلیل می‌توان سرعت جوشکاری را افزایش داد.
- خروج گازها از منطقه جوش را راحت‌تر کرده و از ایجاد عیوبی ناشی از حبس گازها در فلز جوش جلوگیری می‌کند
تجهیزات جوشکاری تیگ
تجهیزات جوشکاری تیگ، شامل موارد زیر است:
۱. منبع نیرو (power source)
در جوش آرگون، به منظور ایجاد جریان و قوس الکتریکی نیاز است تا از منبع نیرو استفاده شود.
۲. مشعل
به مشعل جوشکاری، تورچ نیز گفته می‌شود. در جوشکاری آرگون، مشعل وظیفه نگهداری الکترود تنگستن و انتقال گاز محافظ به منطقه جوشکاری و حوضچه مذاب را بر عهده دارد. مشعل‌های جوشکاری دارای انواع مختلفی هستند که باتوجه به درجه و سایز الکترود، می‌توان از هرکدام استفاده کرد.
برای خنک کردن مشعل، از دو روش خنک‌کاری با آب و هوا استفاده می‌شود. در مواردی که شدت جریان پایین باشد، از هوا برای این کار استفاده می‌شود.
اما در مواردی که قرار است دستگاه برای مدت طولانی و به صورت مداوم کار کند و یا شدت جریان بالایی داشته باشد، از آب برای خنک کردن مشعل استفاده می‌کنند. در هرکدام از این انواع، قیمت دستگاه جوش تیگ متفاوت است.
۳. الکترود
الکترود تنگستن مورد استفاده در جوشکاری تیگ، از نوع مصرف نشدنی است. این الکترودها معمولا در قطرهای ۰.۲۵ تا ۶.۳۵ میلی‌متر و طول ۷۶ تا ۶۱۰ میلی‌متر در بازار موجودند. انواع الکترود تنگستن برای جوشکاری ممکن است دارای ترکیب شیمیایی متفاوتی باشند. که درنتیجه خواص متفاوتی را نیز رقم می‌زنند.
۴. سیلندر گاز محافظ
گاز محافظ جوشکاری تیگ که معمولا در مخازنی(کپسول‌هایی) ذخیره شده‌اند، توسط نازل به سطح حوضچه جوش منتقل می‌شوند. در این کپسول‌ها، برای تنظیم شدت گاز خروجی از رگلاتور و برای هدایت گاز از کپسول به مشعل، از بست و شلنگ استفاده می‌شود.
۵. سیم جوش
انتخاب نوع سیم جوش از فاکتورهای مهم در جوشکاری تیگ است. در AWS قوانین مشخصی برای ترکیب شیمیایی، نحوه استفاده، مقدار و نوع جریان، قطر سیم جوش و بسیاری موارد دیگر وجود دارد که به عنوان مرجعی برای افراد فعال در این حوزه محسوب می‌شود.
